'Geitman' en onderzoek naar persoonlijkheid van stenen bekroond met Ig Nobelprijs
Sinds 1991 worden de Nobelprijzen voorafgegaan door de Ig Nobelprijzen, uitgereikt door het humoristische wetenschappelijke blad 'The Annals of Improbable Research'. De parodie bekroont wetenschappelijke onderzoeken die eerst doen lachen, maar vervolgens toch aan het denken zetten. Onderzoek naar de invloed van een lege of volle blaas op het beslissingsvermogen en een theepot die niet druppelt bij het uitschenken zijn twee voorbeeldjes van Belgische onderzoeken die de prijs kaapten.
Ook dit jaar viel een Belg in de prijzen. Evelyne Debey en collega's hebben de Ig Nobelprijs voor Psychologie gekregen voor hun studie naar liegen. Ze vroegen meer dan 1.000 leugenaars tussen 6 en 77 jaar oud hoe vaak ze liegen. Naast de conclusie - dat jongvolwassenen meesters zijn van de onwaarheid - was ook de beslissing om de leugenaars al dan niet te geloven belangrijk.
Letterlijk veldwerk kwam dit jaar ook in de spotlight. Zo wordt Thomas Thwaites (foto) bekroond met de Ig Nobelprijs voor Biologie omdat hij zich drie dagen heeft ingeleefd in een kudde geiten. De bekroning deelt hij met Charles Foster van de Universiteit van Oxford. Foster heeft ook het beest uitgehangen en gedroeg zich al een das, een otter, een vos, een hert en een vogel, om vervolgens het boek 'Being a beast' te schrijven.
De literatuurprijs ging naar de Zweed Fredrik Sjoberg voor zijn trilogie over het verzamelen van zweefvliegen op een dunbevolkte eiland. Het klinkt onwaarschijnlijk saai, maar de boeken zijn een grote hit in Zweden. "Ik had al vijftien jaar boeken geschreven - die door niemand gelezen werden - wanneer ik besefte dat je best schrijft over wat je kent, ongeacht wat dat mag zijn. De Ig Nobelprijs is het beste dat ik ooit gekregen heb. Ik hoop nu eindelijk een rockster te worden, inclusief leren broek, zonnebril en groupies", lacht de auteur.
Een andere opmerkelijk onderzoek is dat van Mark Avis en collega's. Voor hun zoektocht naar de merkidentiteit en de waargenomen persoonlijkheid van stenen hebben ze de Ig Nobelprijs voor Economie gekregen.
De Ig Nobelprijzen durven ook serieuze kwesties in het belachelijke te trekken. Ze heeft Volkswagen de prijs voor Chemie gewonnen voor de automatische en elektromechanische oplossing voor het emissieprobleem van wagens wanneer ze getest worden.
De winnaars werden beloond met een knutselwerkje en 10 biljoen dollar. Jammer genoeg zijn het Zimbabwaanse dollars, die nauwelijks iets waard zijn.
De volledige lijst van winnaars
Psychologieprijs: Evelyne Debey en collega's voor onderzoek naar hoe vaak leugenaars liegen en of hun antwoorden geloofwaardig zijn.
Vredesprijs: Gordon Pennycook en collega's voor 'On the Reception and Detection of Pseudo-Profound Bullshit'.
Biologieprijs: Charles Foster voor zich in te leven in het bestaan van een das, een otter, een vos, een hert en een vogel & Thomas Thwaites voor het creëren van protheses die het mogelijk maakten om zich als een geit te gedragen.
Perceptieprijs: Atsuki Higashiyama en Kohei Adachi voor te onderzoeken of je dingen anders waarneemt wanneer je bukt en tussen je benen kijkt.
Literatuurprijs: Fredrik Sjoberg voor de autobiografische trilogie over het genot van het vangen van dode vliegen en van vliegen die nog niet dood zijn.
Reproductieprijs: Ahmed Shafik (postuum) voor testen naar het effect van polyester, katoenen en wollen broeken op het seksleven van ratten.
Chemieprijs: Volkswagen voor de automatische en elektromechanische oplossing voor het emissieprobleem van wagens wanneer ze getest worden.
Fysicaprijs: Gabor Horvath en collega's voor de ontdekking waarom witte paarden het best bestand zijn tegen dazen en waarom libellen fataal aangetrokken zijn tot zwarte grafstenen.
Economieprijs: Mark Avis en collega's voor het zoeken naar de waargenomen persoonlijkheid van stenen vanuit een sales- en marketingperspectief.
Geneeskundeprijs: Christoph Helmchen en collega's voor de ontdekking dat je jeuk aan de linkerkant van je lichaam kan oplossen door voor de spiegel te staan en aan de rechterkant van je lichaam te krabben.
Foto Tim Browditch / Publishers Abrams