Instagram-filter met hakenkruis veroorzaakt ophef: «Niet in strijd met onze richtlijnen» (foto)
Een Instagram-filter die je armen versiert met een hakenkruis-tatoeage heeft kritiek geoogst bij gebruikers van het sociale mediaplatform. Moederbedrijf Facebook is echter niet van zin de controversiële filter te verwijderen.
Een volle baard, schattige sproetjes of een borstkas vol tattoos: dankzij Instagram-filters kan het allemaal. Gebruikers kunnen naar hartenlust zelf filters ontwerpen en die, na controle van Instagram, zelf op het sociale mediaplatform gooien. Dat deed ook Anastasia Truita Tkachenko, die een filter ontwierp waarmee je lichaam vol kleurrijke tatoeages staat. Naast rozen, vlinders en vogeltjes tovert de ‘Old School’-filter echter ook een ophefmakender symbool op je rechterarm: een swastika of hakenkruis.
De swastika is een eeuwenoud symbool en zeker geen uitvinding van de nazi’s. Het dateert uit de Indusbeschaving en werd door de eeuwen heen in zowat elke cultuur gebruikt als symbool voor geluk en voorspoed. Zo gebruikte schrijver Rudyard Kipling het hakenkruis op de cover van zijn boeken, verscheen het in de scoutingbeweging en was het het symbool van de Finse luchtmacht. Enkele oosterse religies en maatschappelijke organisaties gebruiken nog steeds een swastika, maar in het Westen wordt het hakenkruis sinds de Tweede Wereldoorlog vooral geassocieerd met nazi-Duitsland. Het is net daarom dat de bewuste filter op verzet botst.
Geen steun aan een haatorganisatie
«Ik begrijp waar het symbool voor staat en de meerdere betekenissen die het heeft»", aldus de Amerikaanse Sabrina Zohar, die de filter uitprobeerde en «sprakeloos» achterbleef. «Maar als joodse is het moeilijk om herinnerd te worden aan het symbool dat zo hard binnenkomt», zegt ze aan de New York Post. Ook Elana deelt dezelfde mening: «Als kleindochter van een Holocaust-overlevende kan ik gewoon niet uitleggen hoe aangrijpend deze beelden voor mij zijn», klinkt het. Maar volgens een woordvoerder van moederbedrijf Facebook is de filter «niet in strijd met hun richtlijnen». Het is van belang dat het symbool «gebruikt kan worden in een culturele context die dateert van voor het nazisme», klinkt het. Daarom zou de filter niet beschouwd worden als steun aan een haatorganisatie.
Bedenkster Tkachenko ziet tevens geen graten in de filter. Volgens haar is het symbool op de filter een Slavisch symbool en staat het voor «het goede, de zon en het leven». Ook wijst ze erop dat de armen van de hakenkruis in de andere richting gedraaid zijn dan de armen van de naziswastiki. Toch roepen mensen als Sabrina en Elana hun samen bijna honderduizend volgers op om de filter te rapporteren bij Instagram. Het verhaal krijgt dus mogelijk nog een staartje.