België blaast nachttrein nieuw leven in met Europese primeur
Het is een Europese primeur: België heeft zonet een uniek systeem geactiveerd om het aantal nachttreinen van en naar ons land op te krikken. Klaar om aan boord te stappen richting nieuwe verre bestemmingen?
Instappen in Brussel, je in slaap laten wiegen door de sporen en wakker worden in de mooiste steden van Europa. Reizen met de nachttrein doet op zich al dromen. Het is niet alleen bij uitstek een milieuvriendelijk transportmiddel, het is ook snel en veilig. En dus het perfecte alternatief voor het vliegtuig om op middellange afstand te reizen.
Er is ook geen gebrek aan vraag. Dat bewijst het succes van Nightjet, de verbinding tussen Brussel en Wenen, in overvloed. Omdat onze hoofdstad pal in het hart van Europa ligt, is het bovendien niet moeilijk om de spoorwegmaatschappijen te overtuigen. Het enige wat nog moet volgen, is het aanbod. Om het aantal nachtverbindingen zo snel mogelijk uit te breiden, heeft België nu een ongezien steunmechanisme op poten gezet.
Wat houdt het akkoord in?
In haar regeerakkoord gaf de Vivaldicoalitie uitdrukkelijk aan dat ze de omstandigheden wou creëren om het aanbod van nachttreinen uit te bouwen. Dat is bij deze ook gerealiseerd. België beschikt voortaan over een steunregeling die uniek is in Europa. Ze is bedoeld voor de huidige en toekomstige operatoren van nachttreinen.
Het is geweten dat die maatschappijen het soms financieel lastig hebben om nieuwe projecten van de grond te krijgen, met name omdat nachttreinen zeer bijzondere kenmerken hebben: je moet een internationale ticketverkoop organiseren, de dienstfrequentie ligt per definitie lager en je hebt er specifiek materieel voor nodig. In een context waar de oorlog in Oekraïne voor schaarste zorgt, is het bovendien des te moeilijker om dat materieel aan te kopen. Om die operatoren een handje te helpen, lanceert ons land nu op initiatief van minister van mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) een financiële subsidie die de opstart van nieuwe initiatieven moet vergemakkelijken.
Concreet zal België de netwerkkosten voor de operatoren en hun tractie-energiekosten voor haar rekening nemen.Het betekent in de praktijk dat de Belgische overheid dat geld rechtstreeks zal storten aan de beheerder van de spoorweginfrastructuur (in België is dat Infrabel). De beheerder zal vervolgens de rekeningen van de operatoren terugbetalen.
De ongeziene steun geldt enkel voor nachttreinen en uiteraard ook enkel voor trajecten op het Belgische spoorwegnet. Het systeem zou snel impact moeten hebben, want het is al gepland voor de jaren 2023 en 2024.
Waar kan je naartoe?
Vanuit België zou het dus mogelijk zijn om met de trein op één nacht tijd naar een hele rist nieuwe bestemmingen te reizen, zelfs op meer dan duizend kilometer afstand. Landen zoals Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Spanje en Zwitserland vallen binnen dat bereik, maar ook Oostenrijk, Tsjechië, Zweden, Polen en meer.
Jonge generaties zijn er meer dan ooit op gebrand om te genieten van toerisme met een beperkte (of zelfs geen) koolstofuitstoot. En de trein is een echte hefboom om die ecologische transitie te versnellen. Berekend per afgelegde kilometer heeft geen enkel gemotoriseerd vervoermiddel een kleinere koolstofvoetafdruk dan de trein. De doelstelling is niet voor niets om het modale aandeel van de trein tegen 2040 te verdubbelen en zo de verbintenissen van het Akkoord van Parijs na te komen: de opwarming van de aarde onder de grens van 2°C houden, en zo mogelijk zelfs 1,5°C.