SOUNDCHECK. Nils Frahm verzamelt onuitgebracht werk op ‘Old Friends New Friends’: «Ik hoop dat mijn werk over twintig jaar nog even fris klinkt»
Op ‘Old Friends New Friends’ verzamelt Nils Frahm maar liefst 23 solopianostukken opgenomen tussen 2009 en 2021. Op een of andere manier vielen die composities tussen de mazen van het net en was het wachten op het juiste moment om naar buiten te treden.
De 39-jarige componist uit Hamburg - maar intussen verkast naar Berlijn - debuteerde solo in 2005 met ‘Streichelfisch’ en mag daar ondertussen zestien albums aan toevoegen. Zijn instrumentale, vaak minimalistische, bedrieglijk simpele en in neo-klassieke sferen badende composities laten de concurrentie ver achter zich door de manier waarop hij experimenteert met allerlei elektronische invloeden. En hij is niet vies van een gezonde dosis humor. Wie hem ooit live zag, weet dat een wc-borstel en de snaren van een vleugel een ‘match made in heaven’ zijn. Verder mag hij heel uiteenlopende collaboraties op zijn cv vermelden, waaronder albums met Peter Broderick, Olafur Arnalds, Woodkid of F.S. Blumm en kunnen er en passant ook wat filmsoundtracks bij waaronder ‘Ad Astra’ met Brad Pitt.
Dag Nils. ‘Old Friends New Friends’ is niet echt een nieuwe elpee en ook geen verzamelaar in de strikte zin van het woord. Hoe moeten we de plaat interpreteren?
«Ik omschrijf het als een anatomie van mijn manier van spelen de afgelopen twaalf jaar en hoe ik muzikaal dacht en nieuwe invalshoeken probeerde te vinden. Mits enige verbeelding zou je kunnen stellen dat dit een plaat is waar ik de volle twaalf jaar aan gewerkt heb en waar ik nu pas voldoende materiaal voor heb. Het is dus echt wel een ‘originele Nils Frahm’. Het zijn geen maaltijdrestjes. Bovendien zijn tracks die het uiteindelijk niet halen vaak zeer vrijmoedig en zonder complexen ingespeeld. Die eerste avontuurlijke inborst sneuvelt vaak tijdens het verdere opnameproces wanneer je begint te sleutelen.»
Bekijk je deze plaat als het afsluiten van een periode om terug met een wit blad te kunnen beginnen?
«Ergens wel maar niet zozeer met het oog op een radicale stijlbreuk. Eerder voor een soort gemoedsrust. Ik denk graag in decennia. Na tien jaar kan ik me voorbereiden op een nieuwe start wanneer die hoeveelheid werk zodanig georganiseerd of gearchiveerd is dat ik er me niet meer druk om hoef te maken. Het is tijd om niet meer aan het verleden te denken maar om dat te bereiken moest ik dat verleden wel eerst even grondig onder ogen zien. En na wat we allemaal meegemaakt hebben en nog meemaken, is de nood meer dan aanwezig om naar de toekomst te kijken en plannen te maken.»
In januari 2018 liep ik op Sunset Boulevard in L.A. en werd mijn aandacht getrokken door een gigantische billboard met de hoes van je album ‘All Melody’. Je hing naast een Marvel-blockbuster en een Netflix-docu over Tupac Shakur. Mocht je ooit ‘underground’ geweest zijn, op dat moment stak je boven het straatbeeld uit. Heeft die plaat nieuwe deuren geopend?
«Ik was er me zelf niet van bewust maar plots besefte ik dat er een aantal belangrijke mensen in de muziekwereld hard in mij geloofden. Ik zat toen ook in een zeer goede vibe. De foto van die hoes is genomen in de oude Oost-Berlijnse Funkhaus studio, een wonderlijke plaats waar ik enkele ruimtes ter beschikking heb gekregen. De akoestiek is er uniek en de vintage opnameapparatuur vormt een prima huwelijk met mijn recente instrumenten. Ik kan er naar hartenlust experimenteren zonder tijdsdruk. In de twee jaar na de release van ‘All Melody’ heb ik nog drie ‘Encores’-albums uitgebracht met materiaal uit die sessies. Ik had nu niet bepaald een writer’s block voor ik ‘All Melody’ uitbracht, maar die plaat tilde me als het ware weer een niveau hoger.»
Het feit dat je geen datum kan kleven op de 23 tracks van ‘Old Friends New Friends’ zegt zeer veel over je composities en je manier van spelen.
«Sommige stukken zijn meer dan tien jaar oud, anderen amper twee jaar. Er zijn stukken uit de periode dat ik mijn duim niet kon gebruiken na een ongeval en ‘Screws’ (2012) opnam met negen vingers. Maar evengoed stukken uit ‘Felt’ (2011) waar ik vilt tussen de hamers en de snaren stak om de buren niet te storen tijdens het spelen. Ik probeer een beperking als een verrijking aan te wenden. Je hoort ook zeer verschillende soorten piano’s op dit album, maar toch passen ze allemaal samen. Je mag mijn pianopedalen horen, de regen wanneer het stormt, mijn ademhaling, mijn vingers die de toetsen raken... Het maakt allemaal onderdeel uit van wie ik ben. In het verleden had ik vaak een compositie die het middelpunt vormde en waarrond de andere songs geweven werden. Dat ontbreekt hier en toch voelt alles aan als mijn unieke universum. Het is net alsof ik zonder nadenken de meest uiteenlopende bloemen heb geplukt en vaststel dat ze in de vaas een harmonieus boeket vormen.
‘Old Friends New Friends’ is uit op Leiter. Een goed overzicht van zijn omvangrijke oeuvre vind je op www.nilsfrahm.com.
Recensie
‘Old Friends New Friends’ is goed voor tachtig minuten spiegelende maar nooit indommelende muziek met harmonieuze stoorzenders en inventieve elektronica. Akoestische bijgeluiden van de piano, de stille kracht van een regenbui of stormgeluiden, de bijzondere manier waarop Frahm balanceert tussen de wereld van Satie en John Cage zonder zijn eigenheid te verliezen... Je merkt gewoon over heel de lijn dat hier een goed geschoolde componist aan het werk is die zijn opgedane kennis voortdurend in vraag stelt en nieuwe invalshoeken zoekt.