SOUNDCHECK. De Mens baart ‘Broers’: «We gaan ervan uit dat elk album dat nu verschijnt het laatste kan zijn»

Al drie decennia lang bevolkt De Mens met opgeheven hoofd als fiere ‘homo erectus’ het muzieklandschap, overlevend op pretentieloos spelplezier en songs die zowel boven als onder de gordel hun werk doen. 2022 is dan ook een jubileumjaar met het nieuwe ‘Broers’ als geslaagde smaakmaker.

door
Dirk Fryns
Leestijd 5 min.

De vooruitgeschoven single ‘Waar is de liefde?’ is ontegensprekelijk vintage De Mens waarop je ook merkt dat bassist Michel De Coster ongeduldig aan het trappelen was tot de staldeur wagenwijd open mocht. Die energie zet zich door het snedige drumwerk van Dirk Jans hitsig en hengstig verder op ‘Broers’ met songs als ‘JaJa’ of ‘Tijd is een raket’. En net daardoor komen de ingetogen momenten van ‘Broer’ en het prachtige ‘Genees mij’ veel dieper binnen. Ook het kleurenpalet van toetsenist David Poltrock, ondertussen al een decennium Mens, breidt zich steeds ingenieuzer uit. Zijn partijen balsemen woord en gitaar van Frank Vander linden. Om maar te zeggen dat De Mens in een rijk en lang verleden kan graven met het oog op een korter wordende toekomst.

Frank Vander linden: «En net daardoor wil ik de tijd die rest nog beter benutten. Ik denk er niet aan om uit te bollen. Eerst en vooral zie ik er de noodzaak niet van in want ik beleef nog elke dag bijzonder veel plezier aan het spelen van muziek en het schrijven van songs. De momenten waarop ik me met mijn gitaar op de schoot aan tafel zet en begin te spelen tot er melodieën, woorden en akkoorden tevoorschijn komen, die blijven magisch. En ten tweede heb ik nog jonge kinderen die ik ook financieel moet kunnen blijven ondersteunen.»

Terugdenkend aan dertig jaar De Mens haal ik me jou voor de geest als iemand die steeds het moment wist te grijpen wanneer het zich voordeed. De Mens sprong wanneer dat mocht, zonder daarom de geest uit te schakelen.

«We hebben nooit jaren op voorhand iets gepland, maximum een jaar. We zijn ook nooit te ambitieus geweest. (lachend) Door in het Nederlands te zingen, mag je de wens om Madison Square Garden te vullen al meteen schrappen. Het zijn altijd reële en haalbare ambities geweest. We kunnen drie decennia vieren zonder een nostalgieact te zijn. Dat heeft met geluk te maken maar ook met kwaliteitscontrole en voldoende zelfkritiek. Die twee kan je alleen hebben wanneer je elkaar genoeg aanvoelt om te slaan en te balsemen.»

En het is ook een bonus dat je hier vier uiteenlopende persoonlijkheden hebt met elk een uitgesproken muzikale smaak, niet?

«Zeer zeker en daar hebben we altijd maximaal gebruik van gemaakt. Denk maar aan de inbreng van David, (lachend) onze vaste stagiair. Hij heeft ons muzikaal al zoveel gegeven maar hij heeft nog een heel reservoir dat we het volgende decennium kunnen aanboren .»

Zoals in elk lang en goed lopend huwelijk zijn er de nodige ups en downs.

«Klopt, maar de ups voeren de bovenhand en de basis is sterk. Nu nog scheiden zou een domme zet zijn naar de toekomst toe. Het is net uit die jarenlange verbinding dat we de nodige kracht vinden om relevant te blijven.»

De Mens associeer ik met een gezond ‘Sturm und Drang’-principe. Hoe bewaren jullie die jeugdige onstuimigheid?

«De sleutel daarvoor is veel en graag live spelen. Aan de andere kant moet je ook beseffen dat een plaat maken wel iets meer is dan wat liedjes opnemen met enkele microfoons. Het is zoeken naar een balans tussen het spontane, het wilde en het doordachte.»

Wanneer kreeg het album de toch niet vrijblijvende titel ‘Broers’ mee?

«De titel is er gekomen toen we aan het terugblikken waren op wat we de laatste twee jaar hadden opgenomen. Ik hoef je niet uit te leggen waarom. De manier waarop we aan de muziek werkten en de optredens die we toch nog hebben kunnen doen, maakten ons duidelijk dat er iets was dat de vriendschap en het collega zijn oversteeg. Een woord als ‘broederschap’ paste beter. Ook de manier waarop we alleen, met twee of samen aan de songs werken, heeft een bijzondere waarde want uiteindelijk zijn we met zijn vieren verantwoordelijk voor elke noot op de plaat. Het moet voor iedereen goed aanvoelen.»

Verbeter me mocht ik het verkeerd horen, maar de bas van Michel lijkt me een soort ‘Rattenvanger Van Hamelen’ die alles errond betovert en meetrekt in een sterke stroming vol spelplezier.

«Kan ik zeker inkomen. Michel, waarmee ik De Mens heb opgericht, is een interessante buitenstaander want hij is minder in detail met muziek maken bezig. Het zoeken naar de juiste klankkleur, het juiste arrangement... (lachend) dat vindt hij allemaal maar zever. Hij wil spelen en optreden. Maar aan het einde van een opnameproces is hij wel de man die wat afstand neemt en de juiste feedback geeft. Als het niet goed genoeg is, stuurt hij ons gewoon terug.»

En net op die momenten heb je zo’n broederschap nodig, niet?

«Absoluut, want aanvankelijk werken zo’n opmerkingen op de zenuwen. Je moet er het goede in kunnen zien om er daarna je voordeel uit te halen. Een harde discussie is dan ook mogelijk omdat de basis zo sterk is. We hanteren een steeds strenger wordende kwaliteitscontrole. We gaan ervan uit dat elk album dat nu verschijnt het laatste kan zijn. Die gedachte zou verlammend kunnen werken maar wij zien het als een aansporing. En we spelen dolgraag live. Er gaat niets boven het in het moment kruipen wanneer je op een podium staat. Het jubileumconcert in de Lotto Arena wordt sowieso een feest en we nodigen gasten uit.»

In de mens Vander linden zit zowel een folkie, new waver als een rocker... Beïnvloedt die sterker dan vroeger het collectief De Mens?

«Wanneer ik voor De Mens schrijf, denk ik in functie van het collectief. Levens- en daadkracht blijven vinden door het spelen met anderen is dan een thema maar aan de andere kant wordt er ook bespiegelend gefeest. Er is zeker ruimte binnen De Mens om vanuit mijn leefwereld zaken toe te laten. De invloeden van De Mens kan je samenvatten als The Sex Pistols, plus The Cure, plus Bruce Springsteen. Al redelijk breed qua stijl en gevoel. Ik heb nooit het gevoel dat ik me voor De Mens moet beperken, maar dat laat me ook toe om dieper in mezelf te graven. Het is een privilege dat ik die twee kan combineren.»

‘Broers’ is uit bij Petrol/Sony Music. De Mens viert z’n 30ste verjaardag op 26 maart in Lotto Arena, Antwerpen.