WHAT ABOUT. Lopen we warm voor stille ruimtes?
Niemand kan ontkennen dat de wereld steeds drukker en lawaaieriger wordt. Het hoeft dan ook niet verbazen dat we steeds meer ‘stille’ ruimtes zien opduiken. Is dat een goed idee, of dreigen we op die manier nog meer sociale verbinding weg te halen uit een samenleving die er sowieso al niet van overloopt?
Als je de trein neemt, erger je je dan blauw aan mensen die zonder schaamte of discretie hun hele leven zitten te vertellen aan de telefoon? Of erger nog, via de luidspreker van het toestel? Je bent niet de enige. Volgens een enquête van de NMBS zijn zeven reizigers op tien voorstander van het idee om een ‘stille zone’ te voorzien op de trein. Drie van de tien zeggen bovendien dat ze vaker met het spoor zouden reizen als zo’n zone effectief beschikbaar was.
Om die reden voert de NMBS sinds eind januari een test uit met een ‘stille zone’ in haar treinen. Voorlopig rijdt het compartiment, dat je herkent aan pictogrammen aan de buiten- en binnenkant, enkel tussen Eupen en Oostende. De komende weken zullen alle treinen op die verbinding zo’n stille wagon bevatten, en dat geldt ook voor de treinen tussen Brussel en Luxemburg.
Wat betekent dat nu concreet? Volgens de NMBS zal het aan boord van zo’n compartiment aanbevolen zijn om niet luidruchtig met elkaar te praten, geen telefoongesprekken te voeren, het volume van je koptelefoon of oortjes niet te luid te zetten en je telefoon op stille modus te schakelen. De test loopt nog tot 31 mei van dit jaar. «De bedoeling is om te bestuderen of onze klanten zo’n zone echt op prijs stellen», zegt de NMBS. «Tegelijk willen we evalueren of we die optie definitief zullen invoeren op die twee verbindingen, en eventueel ook op andere treinen waar de capaciteit het toelaat.»
Misschien vind je de test die de NMBS uitvoert maar pietluttig en onbelangrijk, maar hij sluit wel aan bij een bredere maatschappelijke zoektocht naar rust en stilte. Eind jaren 2010 lanceerden restauranthouders in Australië en de Verenigde Staten het concept van ‘stille etentjes’. Een (anti)sociale ervaring, zonder telefoons of geklets, maar ook een culinair project. Op die manier kan je je weer concentreren op de maaltijd en het plezier van eten, en er dus meer waardering voor opbrengen. Zo ver is het bij ons nog niet gekomen, al zijn er sinds enkele maanden toch al terrassen en restaurants waar kinderen niet toegelaten zijn. Een fenomeen dat behoorlijk wat stof deed opwaaien.
Carrefour en Delhaize hebben ook iets gelijkaardigs opgestart, zij het met heel andere bedoelingen. In sommige supermarkten kun je voortaan genieten van ‘stille uren’, speciaal georganiseerd om het leven van overgevoelige mensen en personen met autismespectrumstoornis (ASS) aangenamer te maken. Tijdens die winkeluren dimt de supermarkt het licht, zetten ze de muziek zachter en dempen ze het volume van de (vaak schreeuwerige) commerciële boodschappen.
En er is nog een andere nieuwe trend — ook weer afkomstig van de Angelsaksische landen — die zich misschien beetje bij beetje zal doorzetten bij ons: stille kapsalons. We laten Sophia Hilton, oprichtster van ‘Not Another Salon’ in Londen, het concept zelf uitleggen: «Stille kapbeurten zijn bedoeld voor alle mensen die graag wat rust en vrede willen als ze naar de kapper gaan. Maar ze kunnen vooral aangewezen zijn voor klanten met ASS, of mensen die het gewoon moeilijk vinden om over koetjes en kalfjes te praten.»
Kassa’s om te babbelen
Maar anderen maken dan weer de omgekeerde beweging. In onze buurlanden voorzien bepaalde supermarkten kassa’s waar je zonder probleem een praatje kunt slaan. In Nederland heten ze ‘kletskassa’s’, in Frankrijk ‘blabla-caisses’. Het idee is hetzelfde: als je daar aanschuift, krijg je een kassier voor je die van menselijk contact houdt (en soms rad van tong is!). Die kassa’s zijn vooral bestemd voor oudere klanten en sociaal geïsoleerde winkelaars.