‘Draw for Change!’: wanneer vrouwen hun leven wagen door te tekenen

Op 25 november vraagt de wereld weer aandacht voor een probleem dat helaas nog altijd even nijpend is: geweld tegen vrouwen. Naar aanleiding van die internationale dag kun je vanaf vandaag in verschillende bioscopen gaan kijken naar ‘Draw for Change!’, een bekroonde reeks van zes Belgische documentaires rond vrouwelijke artiesten die met hun cartoons en tekeningen de situatie in hun land (onder andere Syrië, India en Rusland) op de korrel nemen. Vaak met gevaar voor lijf en leden. Op Film Fest Gent had Metro een gesprek met één van hen, de Mexicaanse Mar Maremoto, die centraal staat in de film ‘We Are Fire’.

door
Ruben Nollet
Leestijd 4 min.

Je doet veel meer dan cartoons maken. Hoe zou je je werk omschrijven?

Mar Maremoto: «In het Spaans noemen we het ‘dibujante’, wat zoveel betekent als ‘iemand die tekeningen maakt’. Ik werk niet enkel met pen en papier. Ik zie mezelf eerder als een verteller die gebruikmaakt van allerlei verschillende media.»

Wat dacht je toen je uitgenodigd werd om mee te werken aan ‘Draw for Change!’?

«Ik was een beetje verrast omdat ik in tegenstelling tot de anderen niet echt cartoons maak, of toch niet wat je je voorstelt bij dat woord. Maar Karen [Vazquez Guadarrama, de regisseur, rn] legde me uit dat de reeks een zo breed mogelijk spectrum wou tonen, en ook het idee van een cartoon verbreden.»

Weet je nog waar je liefde voor de tekenkunst vandaan komt?

«Ik heb het altijd al gedaan. Mijn school lag ver van mijn huis, en mijn moeder had altijd papier en potloden bij om me bezig te houden, in de auto of als we ergens gingen eten. Smartphones of tablets hadden we niet. Dat papier werd op de duur een soort vriend met wie ik me kon amuseren of aan wie ik mijn gevoelens en fantasieën kon toevertrouwen. En dat doe ik eigenlijk nog altijd. Ik teken niet per se wat ik zie maar wel wat ik denk en voel. Het helpt me om mezelf en de wereld te begrijpen.»

Je hebt een heel eigen stijl. Hoe heb je die ontwikkeld?

«Dat is heel intuïtief gegaan. Ik ben sowieso een grote fan van Mexicaanse volkskunst. Daar put ik veel inspiratie uit. Hoe lichamen daar vervormd worden om iets anders uit te drukken. Een torso die dikker is of een hand die groter is dan normaal. Daarnaast hou ik ook gewoon van zachte en pluizige dingen, van ronde vormen en blinkende materialen. En dat probeer ik te vertalen in mijn tekeningen. Van opleiding ben ik trouwens textielontwerper.»

Op je 22ste kreeg je je eerste echte opdracht, een wekelijkse strip voor de website ‘Malvestida’. Wat voor iets was dat?

«Vandaag is ‘Malvestida’ behoorlijk bekend, maar toen was het nog een kleine rebelse site. Ik studeerde toen nog en ik dacht dat het een hobby zou zijn, dat ik gewoon wat over mijn eigen leven zou kunnen praten. Alles mocht. De ene dag had ik het over het intieme gevoel dat je zelf heel klein bent terwijl de wereld zo enorm groot is, de volgende had ik het over abortusrechten in Mexico of het zoveelste geval van een vermiste jonge vrouw.»

Je begreep dus al snel dat je door te tekenen dingen kon aankaarten en een proteststem laten horen.

«Precies. Ik begon mijn illustraties ook al snel te delen via Instagram. Ik had het gevoel dat het de enige manier was om mijn stem te laten horen, mijn frustraties en woede en verdriet.»

In de documentaire zeg je «Ons geluk en onze vreugde zijn ook revolutionair». Wat bedoel je daarmee?

«Dat heeft te maken met het feit dat ik queer ben. Toen ik dat aan mijn ouders vertelde, zei mijn moeder dat ze vooral wou dat ik gelukkig en veilig zou zijn. Als je verhalen hoort over queer mensen gaan die vaak over verdriet en drama en duisternis. Daarom is het punk om gewoon gelukkig te zijn en dat te tonen. Dat geldt trouwens voor vrouwen in het algemeen. We hebben te vaak de neiging om ons weg te stoppen en vooral niet op te vallen, terwijl het zo mooi en belangrijk is om te kunnen tonen dat je blij bent. Ook al worden we geconfronteerd met zoveel onrecht en geweld.»

«We krijgen ook nog eens de schuld van het geweld dat ons aangedaan wordt», merk je op in de film.

«Dat is zo. Veel slachtoffers van seksueel geweld of ongewenste intimiteiten moeten vaststellen dat ze achteraf zelf de schuld krijgen. Als je op straat wandelt en iemand fluit naar jou of begint te volgen of probeert je aan te raken, en je stapt naar de politie om dat te rapporteren of aan te klagen, dan gebeurt het al te vaak dat die agent je vraagt of je het niet ergens uitgelokt hebt. Keek je de dader niet te nadrukkelijk aan? Droeg je geen kort rokje. Had je niet wat veel gedronken? Was het niet wat laat om nog op straat rond te lopen? Het komt erop neer dat je als vrouw nog een tweede keer het slachtoffer wordt van onrecht. Zelfs in gevallen van vrouwenmoord zie je dat, keer op keer. Terwijl we net als iedereen ons eigen leven moeten kunnen leiden, zo vol en blij als we willen.»

De 6 documentaires in de reeks ‘Draw for Change!’ spelen vanaf vandaag eenmalig in verschillende bioscopen over het hele land (onder meer DocFest in Brugge).

Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be