De naam Anne Frank is de voorbije 75 jaar wereldberoemd geworden. Maar wie kent Miep Gies? Nochtans heeft die jonge Nederlandse, de secretaresse van Annes vader Otto, ervoor gezorgd dat het gezin Frank twee jaar lang kon onderduiken voor de nazi’s. De serie ‘A Small Light’ vertelt haar verhaal, met de Britse actrice Bel Powley in de rol van Miep en Liev Schreiber als Otto Frank. Metro ontmoette hen (waar anders?) in Amsterdam.
Het verhaal van Anne Frank is al vaak verteld. Stonden jullie meteen te springen om mee te werken aan deze serie?
Liev Schreiber (foto links): «Eerlijk? Neen. Ik had net acht seizoenen van de serie ‘Ray Donovan’ achter de rug. Ik had vooral zin om vakantie te nemen en tijd door te brengen met mijn kinderen. Omdat ik joods ben, krijg ik ook vaak scripts over de Holocaust, en die interesseren mee doorgaans niet. Een script over de familie Frank sprak me dus niet aan. Maar toen ik het las, besefte ik dat het eigenlijk over Miep Gies gaat, en dat verhaal kende ik niet. Het is nochtans belangrijk, want zonder haar zouden we vandaag niet praten over Anne Frank. In wezen gaat ‘A Small Light’ over een jong en aantrekkelijk Nederlands koppel dat toevallig in die chaos belandt. De familie Frank en de nazi’s spelen maar tweede viool, en dat vond ik heel slim gezien van de makers.»
Bel Powley (rechts): «Ik had ook nog nooit van Miep Gies gehoord. Maar ik wou het enkel doen als de serie iets anders deed dan de traditionele verhalen over de Tweede Wereldoorlog. En ik stond versteld van hoe eigentijds ‘A Small Light’ aanvoelt, en hoezeer ik me identificeerde met dat personage. Eigenlijk is het een verhaal over gewone relaties, maar dan gesitueerd in een van de donkerste periodes uit de geschiedenis.»
Voelt het als een grote verantwoordelijkheid om mensen te spelen die echt geleefd hebben?
Schreiber: «Heel groot. Daarom haat ik zulke rollen eigenlijk. (lacht) Het komt erop aan je te focussen op een element dat je verbeelding in gang zet. Ik kon veel beeldmateriaal en boeken raadplegen over Otto Frank, maar wat me het meest prikkelde, was het feit dat hij er trots op was om Duits te zijn. Dat vond ik heel interessant. Hij was geen religieuze persoon. Hij zag zichzelf niet echt als joods. Hij was vooral kwaad dat hij niet meer beschouwd werd als Duitser. Ik heb geprobeerd om dat Duitse karakter weer te geven in zijn houding, gedrag en kleding. Heel gecontroleerd.»
Powley: «Er is maar weinig beeldmateriaal van Miep te vinden uit die periode, op één kleine reclamevideo na waar ze uitlegt hoe je confituur moet maken met Opekta, de pectine die de fabriek van Otto Frank produceerde. Ik had dus de vrijheid om mijn eigen weg te zoeken. Ik zou het veel lastiger vinden om een heel bekend historisch figuur te spelen, of iemand die iedereen op handen draagt. Maar weinig mensen weten wie Miep is. Ze zag zichzelf ook helemaal niet als een held maar als een gewone alledaagse vrouw. Ik heb wel veel gehad aan haar autobiografie, haar versie van wat er destijds gebeurd is.»
Begrijp je waarom ze zo snel bereid was om haar eigen veiligheid op het spel te zetten en de familie Frank te helpen?
Powley: «Misschien had het te maken met haar opvoeding, misschien zat het in haar persoonlijkheid, maar ze had een onwrikbaar gevoel voor wat juist en fout was. Ze dacht er niet bij na. Het was evident voor haar. Later zou ze ook zeggen: ‘We hebben gewoon onze menselijke plicht gedaan, en dat is om mensen in nood te helpen’.»
Schreiber: «Daarom zit er voor mij ondanks alles veel optimisme in dit verhaal. Als Otto Frank het overleefd heeft, komt het door die gemeenschapszin. Er waren genoeg mensen in hun omgeving die nee zeiden tegen de nazi’s, die weigerden om te doen wat ze zeiden. Dat zie je ook vandaag, bijvoorbeeld in Oekraïne. Ook daar vind je mensen die zeggen ‘Het kan ons niet schelen dat je dreigt met atoomwapens. We zijn geen lafaards. So fuck off!’ Dat geeft me moed voor de toekomst, ook al zie je zoveel gruwel in de wereld.»
Review
Het zal je maar overkomen: je bent een zorgeloze jonge vrouw, je bent pas getrouwd, je werkt als secretaresse in een confituurbedrijf, en plots vraagt je baas of je hem en zijn gezin wilt helpen om onder te duiken voor de meedogenloze overheid. Ook al breng je daarmee mogelijk je eigen leven in gevaar. Het is precies wat Miep Gies meemaakte in 1942, toen de nazi’s in Amsterdam een waar schrikbewind voerden tegen joodse inwoners. Toch hoefde ze geen seconde na te denken over de dringende vraag van Otto Frank. Hoe het verhaal afliep, is helaas genoegzaam bekend door het dagboek van Anne, de jongste dochter van de familie Frank. De serie ‘A Small Light’ geeft er echter een andere wending aan door het te vertellen vanuit het standpunt van Miep. Het werpt niet alleen een uniek licht op het lot van de familie Frank, de makers brengen ook het dagelijkse bestaan in oorlogstijd tot leven. Visueel gezien is het niet meteen opwindende televisie, maar de slimme invalshoek en de sterke acteurs zuigen je het verhaal binnen.
‘A Small Light’ is elke dinsdag om 20u30 te zien op National Geographic. Elke week verschijnen twee nieuwe afleveringen, ook op Disney+.
