Is het succes van de staatsbon terecht? «De kans dat banken een verhoging van de rente aankondigen blijft klein»

De investeringen in de staatsbon blijven oplopen. «Er is dus duidelijk nog geen vertraging voor wat de inschrijvingen betreft», zegt het Agentschap van de Schuld woensdagmiddag in een toelichting. De banken moesten zelfsdeze week bijkomende capaciteit inzetten om hun klanten te helpen bij het intekenen op de staatsbon. Wij nemen nog een laatste keer de staatsbon onder de loep, voor de twijfelaars.

Wat is een staatsbon?

De staatsbon is een soort overheidsobligatie, waarbij je geld uitleent aan de overheid voor een afgesproken termijn. Die betaalt in ruil een afgesproken intrest. Op de vervaldag krijg je jouw kapitaal terug. Een staatsbon kan uitgegeven worden over verschillende termijnen. Deze staatsbon is uitzonderlijk kort: slechts een jaar. De nettorente, dus na aftrekking van de roerende voorheffing, is 2,81%. Concreet betekent dat als je 1.000 euro investeert, je na een jaar je kapitaal terugkrijgt, plus 28,1 euro.

Hoe koop je de staatsbon?

Je kan een staatsbon kopen via je bank of via het platform van het Agentschap van de Schuld, de ‘Dienst van de Grootboeken’. Een staatsbon kan je kopen vanaf een bedrag van 100 euro, en in zijn veelvouden. Let wel op: sommige banken zullen een kost van zo’n 0,15% aanrekenen voor het bewaren van de staatsbon. Bij het Grootboek komen er geen extra kosten, al klaagden investeerders de afgelopen dagen over de gedateerde website die op de eerste dag zelfs crashte. Inschrijven kan nog tot en met 1 september bij de banken, bij het Grootboek tot en met 31 augustus.

Wat zijn de voordelen van een staatsbon?

Een staatsbon is een veilige investering, zeker als je het vergelijkt met een belegging. Bij een belegging word je eigenaar van het bedrijf waaraan je kapitaal geeft, bij een obligatie word je schuldeiser. Bij faillissement worden eerst schuldeisers betaald, en dan pas de aandeelhouders. Daarbovenop is de kans klein dat België failliet gaat binnen een jaar.

Waarom is deze staatsbon interessant?

De minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) heeft de roerende voorheffing voor deze staatsbon verlaagd van 30% naar 15%. Daardoor hou je dus netto meer over van de rente. Die maatregel zou nog gelden tot eind dit jaar. In december geeft de regering een nieuwe staatsbon uit. Mogelijk zal ook die staatsbon een lagere voorheffing kennen.

Waarom maakt de regering de staatsbon voordelig?

Met die manoeuvre wil Van Peteghem banken forceren om de rente op de spaarboekjes op te trekken. De grote banken houden de rente al enige tijd collectief laag, ondanks dat ze wel de ruimte hebben om die verhogen volgens de Nationale Bank. De Europese Centrale Bank (ECB) trekt al een jaar de depositorente geleidelijk aan op, om de inflatie te doen dalen. Vorig jaar bedroeg de inflatie tenslotte 10%, terwijl een gezonde economie een inflatie van 2% kent. Vandaag bedraagt de rente van de ECB 3,75%, het hoogste peil in 23 jaar. Dat zorgt ervoor dat geld lenen duurder wordt, wat op zijn beurt ervoor moet zorgen dat de economie vertraagt. Intussen is geld lenen bij een Belgische bank inderdaad duurder geworden: begin 2022 kon je als particulier bij de bank lenen met een rentevoet van 1,38%, vandaag is dat 3,46%. Dat terwijl de rente op het spaarboekje maar gestegen is van 0,11% naar 0,6%. Door die kloof tussen de rente die banken innen bij de ECB en de rente die ze uitkeren aan spaarders, boeken ze grote winsten. Die banken komen evenwel in de problemen als spaarders vertrekken. En dat is wat nu gebeurt: miljarden euro’s verplaatsten van de spaarrekeningen naar de staatsbon. De media noemde het een «middelvinger naar de banken». De federale regering hoopt dat de banken daarop reageren met een hogere rente.

Wat is het nadeel aan de staatsbon?

Hoewel de staatsbon een veilige investering is, zijn er ook nadelen. Zo is de rente wel een pak hoger dan die op het spaarboekje, erg veel winst zal je niet boeken als kleine spaarder. Donderdag, op de dag van de lancering, bedroeg de gemiddelde inleg 35.000 euro. Dat brengt net geen 1.000 euro op. Bovendien hebben veel gezinnen of jongeren zo’n bedrag niet zomaar liggen. Mensen met een kleiner spaarboekje kunnen er meer baat bij hebben om een kleiner bedrag te investeren in beleggingen, bijvoorbeeld.

Als je investeert in de staatsbon, moet je bovendien een jaar zonder dat geld kunnen. Heb je toch plots geld nodig, kan je jouw staatsbon verkopen voor de vervaldag, maar dan kan je wel verlies boeken. De prijs die je zal krijgen wordt bepaald door de koers van de staatsbon op de beurs, want ook de staatsbon is afhankelijk van vraag en aanbod. De koers van elke staatsbon is te volgen via de website van Euronext.

Zullen de banken de rente nu verhogen?

Dat valt nog te bezien. Belgen zijn notoir trouwe spaarders, en de banken rekenen erop dat dat zo zal blijven, ondanks de verwaarloosbare rente. Toch moeten de banken een beetje verrast zijn door de massale investering in de nieuwe staatsbon. Professor financiële economie Hans Degryse (KU Leuven) verwacht evenwel niet dat grootbanken de komende tijd een verhoging van de rente zullen aankondigen. «Het gaat natuurlijk om veel spaardeposito’s die tegelijk opgevraagd worden, maar banken houden een grote liquiditeit aan en kunnen indien nodig bijvoorbeeld overheidsobligaties verkopen», legt hij uit aan Belga. «Ze hebben ook instrumenten om dat verloop te counteren», benadrukt Degryse. De grootbanken, die de staatsbon ook uitgeven, schieten voorlopig niet in actie. Argenta, Axa, Beobank en Deutsche Bank bieden als reactie langetermijnrekeningen van één jaar met een gelijkaardig rendement aan, maar dat alleen tijdens de intekenperiode van de staatsbon.

Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be