Hooikoorts: alles wat je moet weten over symptomen, behandeling en genezing
Daar is de zon, daar zijn de rode ogen en het snot. Eerder deze week verklaarde Sciensano het graspollenseizoen officieel voor geopend. Voor bijna een op de zes Belgen betekent dat enkele weken stevig afzien vanwege hun pollenallergie. Maar hoe ontstaat zo’n allergie? En kan je ervan genezen? Metro zet alles wat hooikoortslijders moeten weten op een rijtje.
Wat is hooikoorts?
Hooikoorts is een allergie voor pollen van bomen (onder andere hazelaar, els, berk) of grassen. Een pollenallergie is een chronische seizoensziekte waarvan rhinitis de meest voorkomende vorm is en astma de ernstigste. De typische symptomen van een stuifmeelallergie zijn: prikkende, jeukende, tranende en rode ogen, niesbuien, verstopte neus, verstopte sinussen, lopende neus, ademhalingsproblemen, verlies van smaak- en reukzin en jeuk achterin de mond of in de keel.
Zijn graspollen erger dan die van bomen?
Het graspollenseizoen is vooral het seizoen dat de meeste hooikoortspatiënten treft. Naar schatting ondervindt minstens een op de zes personen in België allergische symptomen bij blootstelling aan grassenstuifmeel. Sinds deze week hebben de graspollenconcentraties de kritische drempelwaarden van 50 stuifmeelkorrels per kubieke meter lucht overschreden. Het graspollenseizoen is eveneens het langste seizoen, van mei tot juli, met een bijzonder intense periode in de maand juni. Dat is het gevolg van de opeenvolgende bloei van meer dan honderd soorten die samen de grassenfamilie vormen.
Wat kan je ertegen doen?
Wie allergisch is voor pollen, stemt diens behandeling het beste af met een allergoloog en/of huisdokter. Bij hevige klachten kan je medicatie nemen, zoals pillen of neusverstuivers. Astmapatiënten mogen hun behandeling zeker niet onderbreken om het risico op luchtweginfecties niet te verhogen. Daarnaast is het belangrijk om de blootstelling aan pollen zoveel mogelijk te vermijden. Sciensano raadt bijvoorbeeld aan om een zonnebril te dragen om te voorkomen dat de allergenen in contact komen met de ogen. Ook een mondmasker dragen helpt om pollen weg te houden van het neusslijmvlies. Tijdens dit seizoen is het beter om de ramen en deuren gesloten te houden wanneer de pollenconcentratie hoog is. Als het regent, en de concentratie lager is, kan je dan weer langer verluchten. Je was droog je beter niet buiten: stuifmeel kan eraan blijven vastplakken. Ook als je buiten bent geweest, is het beter om meteen je kledij en haar te wassen om diezelfde reden. En tot slot: gebruik wegwerpzakdoekjes en ga naar zee, daar bevat de lucht minder boompollen.
Kan je genezen?
Wie – terecht – de allergische reacties helemaal zat is, kan proberen om te genezen via immunotherapie. Daarbij worden pollen in de vorm van druppeltjes, injecties of tabletten toegediend aan de patiënt. Zo went je immuunsysteem aan pollen en gaat het niet meer zo fel reageren erop. Ongeveer 80% van de patiënten zou minder klachten ervaren na die behandeling. Alleen betekent dat lang niet voor iedereen dat de allergie volledig verdwijnt. Bovendien duurt een behandeling drie tot vijf jaar als je de duurzame effecten ervan wilt. Niet onbelangrijk: ieder jaar hangt er een prijskaartje aan vast van zo’n 500 euro. Een behandeling wordt niet terugbetaald.
Kan je de allergie op latere leeftijd ontwikkelen?
Dat kan zeker, al vonden wetenschappers nog geen eenduidige verklaring voor dat fenomeen. Er zijn twee theorieën. Enerzijds is het mogelijk dat een stevige virusinfectie je immuunsysteem plots fout doet reageren op pollen. Die kans is hoger in een seizoen waarin je veel in aanraking komt met pollen. Een andere manier waarop je de allergie zou kunnen ontwikkelen is door hormonale schommelingen. Tijdens een zwangerschap kan je bijvoorbeeld plots gevoeliger raken aan pollen. Vatbaar zijn voor pollen betekent evenwel nog niet per se dat je allergisch bent. Als je denkt dat je allergisch bent, is een afspraak bij de dokter aangewezen om de allergie vast te stellen en/of een behandeling op te starten.
Klimaatverandering treft pollenseizoen
Vorig jaar kende België een ongezien pollenseizoen. Op 4 juni 2022 werd in Brussel een recordaantal van 433 korrels per kubieke meter gemeten. Dat is extreem veel, wetende dat een patiënt last heeft vanaf 50 korrels per kubieke meter. In de toekomst gaan we vanwege de klimaatverandering nog veel vaker zo’n pieken bereiken. Uit een studie van 2022 van de Universiteit van Michigan bleek dat als de temperaturen blijven stijgen, het pollenseizoen langer zal worden en de allergieën erger. De warmere temperaturen zouden ervoor zorgen dat planten veertig dagen vroeger in bloei zullen komen te staan in de lente. In de herfst zouden grassenpollen tot maar liefst negentien dagen langer kunnen blijven verspreiden. Als de uitstoot van broeikasgassen hoog blijft, zou de hoeveelheid pollen met 16 à 40% kunnen toenemen. Maar zelfs als we nu drastisch de uitstoot zouden verminderen, zouden de allergieën alsnog erger worden aangezien bepaalde schade al onomkeerbaar is.