Jongeren van morgen. Lukah Katangila komt al dansend op voor Oost-Congo: «De wereld kan en mag niet wegkijken»

Metro publiceert zeven weken lang de pennenvruchten van het journalistieke talent van de Belgodysseewedstrijd. De journalisten in spe brengen een portret van een jonge, inspirerende landgenoot. Belgodyssee is een initiatief van het Prins Filipfonds, RTBF en de VRT in samenwerking met Metro en L’Avenir en met steun van de kanselarij van de eerste minister.

De schoenen schuiven aan de kant, de sokken worden er zorgvuldig naast gelegd. Blootvoets belandt Katangila tijdens zijn opwarming in een soort van trance. Een beleving die alleen maar versterkt wanneer hij een stuk uit zijn danscreatie ‘Ndoto’ opvoert.

‘Ndoto’ betekent droom in het Swahili en vertelt het verhaal van zijn jeugd. «Van alle vrienden die ik verloor in de oorlog, van alle kinderen die gedwongen zijn kindsoldaten te worden, terwijl we er alleen maar van droomden om naar school te kunnen gaan», vertelt Katangila.

Jeugd in Goma

Katangila danst beheerst maar krachtig, terwijl zijn ogen pijn en trauma verraden. Zijn kindertijd vertaalt zich in zijn bewegingen, want opgroeien in Goma betekende voor Katangila dagelijks geconfronteerd worden met oorlog en gruwel.

«Alles wat ik als kind heb meegemaakt in de straten van Goma gebruik ik in mijn creaties», vertelt Katangila. «Het is een verhaal dat ik elke keer opnieuw zal blijven vertellen, want de wereld mag en kan niet wegkijken.»

Meer media-aandacht

Volgens Katangila is het conflict in Oost-Congo een zeer onderbelicht thema in de westerse media en zijn te weinig mensen op de hoogte van wat er zich in het verleden, maar ook nu nog altijd afspeelt.

De regio wordt sinds 1996 geteisterd door een gelaagd en erg dodelijk conflict. Naar schatting zouden er zo’n 120 gewapende milities opereren die elk hun belangen verdedigen. De aanwezigheid van grondstoffen zoals coltan en kobalt zijn een motor in het conflict, met burgers als grootste slachtoffer. De Verenigde Naties schat het aantal dodelijke burgerslachtoffers op meer dan 6 miljoen. Verkrachting wordt er als oorlogswapen gebruikt.

En laat dat precies zijn waar Katangila bewustwording rond wil creëren met zijn dansstukken. «Maar ook bewustwording over andere conflicten die zich afspelen in de wereld», aldus Katangila. «En over het feit dat we niet alleen zijn en dat we samen kunnen vechten tegen de politieke systemen die ons kwaad doen.»

Verandering van koers

Sinds hij in België woont, studeerde Katangila af aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Brussel en volgt er nog een bijkomende opleiding aan het Institut Supérieur des Arts et Choréographies. Maar zijn leven had er heel anders kunnen uitzien. In Goma volgde hij namelijk een opleiding tot ingenieur.

«Mijn ouders zagen een heel ander levenspad voor mij. Ik stelde hen teleur door niet mee te gaan in hun verhaal», legt Katangila uit. «Mijn mama heeft ook altijd hard gewerkt om mijn studies te kunnen betalen, maar ik voelde dat ik danser moést worden om het verhaal van mijn geboorteland te kunnen vertellen. Ondertussen begrijpt ze gelukkig wel waarom ik die keuze maakte.»

Diezelfde keuze bood Katangila een houvast in het leven. «Zonder dans zat ik nu misschien aan de drugs, zoals een groot deel van mijn generatie in Goma. Of was ik kindsoldaat geworden. Dans heeft mijn leven gered.»

Kinderrechten als rode draad

«Welke wereld willen we onze kinderen achterlaten? Een met oorlog, conflict en racisme?», vraagt Katangila zich luidop af. Het is om die reden dat kinderrechten hem nauw aan het hart liggen en tegelijk ook een rode draad vormen doorheen zijn choreografieën.

Met zijn project ‘Ndoto Goma Kids’ in Goma, dat hij opstartte na de verwoestende vulkaanuitbarsting in 2002, streeft Katangila ernaar een veilige haven te creëren voor kinderen en jongeren die zich vaak in moeilijke levensomstandigheden bevinden. Aan de hand van dans wil hij hen ondersteunenen helpen hun trauma’s te verwerken.

«Kinderen zijn diegene die de wereld van morgen mee zullen bepalen. We moeten met zijn allen vechten voor kinderrechten, zodat zij in een gezonde en veilige wereld kunnen opgroeien», besluit Katangila.

Wie ben ik?

Naam: Marlies Geyskens

Leeftijd: 32 jaar

Studie: Bachelor Internationale Journalistiek aan Thomas More in Mechelen

Woonplaats: Leuven

Het thema?

Mijn collega Sarah Lepage en ik gingen op zoek naar inspirerende dansers binnen de (Belgo-)Congolese cultuur. Ik interviewde Lukah Katangila, een Congolese danser en choreograaf die aan de hand van zijn creaties de uitdagingen in zijn geboorteland wil aankaarten, waaronder het decennialange conflict in Oost-Congo. Mijn collega Sarah Lepage maakte een reportage over de AN&GE Twins, twee professionele danseressen met Libanees-Congolese roots die onder andere het uitzonderlijk talent van de Congolese jeugd onder de aandacht proberen te brengen met het KinDance dansfestival in Kinshasa.

Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be