Ozempic: van diabetesmedicijn tot «wondermiddel»
Wie wat kilootjes wil verliezen, heeft al zeker van Ozempic gehoord. Het is momenteel de populairste manier om af te vallen, maar het medicijn moet ook kritiek slikken. Waar komt het middel opeens vandaan en wat brengt de toekomst voor Ozempic?
Ozempic werd in het leven geroepen voor mensen die te kampen hebben met diabetes type 2. Bij dit type zit er te veel suiker in je bloed, vandaar ook de term suikerziekte. Dat is niet zo onschuldig. Wie jarenlang met een te hoge bloedsuiker rondloopt, riskeert aantasting van de ogen, nieren en bloedvaten, alsook hart- en vaatziekten.
Gelukkig kan diabetes type 2 goed behandeld worden. Dat kan door gezond te eten en meer te bewegen, al is dat natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom wordt er ook medicatie voorgeschreven om de bloedsuiker van sommige patiënten te reguleren, zoals het inspuitbare medicijn Ozempic. «Het wordt vaak voorgeschreven aan patiënten met diabetes», zegt Michael Storme van de Algemene Pharmaceutische Bond aan VRT NWS. «Het is dan ook een stuk patiëntvriendelijker dan andere middelen omdat het minder frequent moet worden toegediend.»
Slechtst bewaarde geheim
Er werd vastgesteld dat diabetespatiënten die Ozempic begonnen te gebruiken een verminderde eetlust kregen en langer verzadigd bleven na een maaltijd, dankzij het actieve bestand semaglutide dat in het medicijn zit. En bij velen ging er al snel een lichtje branden, zo ook bij het bedrijf achter Ozempic, Novo Nordisk. Dat bracht in 2021 een nieuw medicijn op de markt, Wegovy, dat een hogere dosis van semaglutide bevat. Het enige wat je nodig hebt is een voorschrift van je dokter.
Voorlopig is Wegovy nog niet te koop op de Belgische markt, maar in de Verenigde Staten is dat wel al het geval sinds 2021 en plots beschouwde Hollywood zowel Wegovy als Ozempic als wondermiddel. Elon Musk, Tracy Morgan, Sharon Osbourne, Amy Schumer en vele anderen hebben al toegegeven gebruikt te hebben gemaakt van de twee medicijnen om enkele kilootjes kwijt te geraken.
Tijdens de Oscaruitreiking dit jaar werd pijnlijk duidelijk hoe veel het gebruikt wordt. Gastheer Jimmy Kimmel zei tijdens de ceremonie dat «iedereen er fantastisch uitzag» en dat hij zich afvroeg, terwijl hij de zaal rondkeek, of hij «ook moest beginnen met Ozempic». Er kwam wat gelach uit de zaal, maar de grap werd niet echt gesmaakt door het publiek. En dat mag niet verbazen, want in de Verenigde Staten kreeg Ozempic ondertussen al de twijfelachtige titel «het slechtst bewaarde geheim van Hollywood».
Ook op TikTok worden de middelen non-stop aangeprezen waardoor de hype al snel overwaaide naar onze contreien. De bekendste Ozempic-gebruiker in ons land is zonder twijfel Gert Verhulst. De presentator nam het medicijn in pilvorm een maandlang en was laaiend enthousiast over de resultaten. «Ik wil er geen reclame voor maken, maar het was spectaculair», zei hij in zijn talkshow ‘De tafel van Gert’. «Er ging een kilogram per week af, omdat ik ook sportte erbij en vrij gezond leefde.»
Maar vorig jaar trok onder andere de Diabetes Liga in België aan de alarmbel vanwege een dreigend voorraadtekort, het middel was zodanig populair dat patiënten die Ozempic écht nodig hadden, het bij geen enkele apotheker meer vonden. «De productie van dit soort medicatie is een tijdrovend proces en kan niet van de ene dag op de andere sterk verhoogd worden», klonk het.
Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) roept artsen en apothekers nuop om het geneesmiddel Ozempic enkel nog voor te schrijven aan patiënten met diabetes. Reden is de «beperkte beschikbaarheid, die zeker tot begin 2024 zal duren»
Epidemie
Toch gaan er ook stemmen op die zeggen dat het medicijn niet alleen voorbehouden mag zijn voor diabetespatiënten. «Het dient niét als afslankmiddel, maar dit is een geneesmiddel voor diabetes type 2 én voor ernstig overgewicht en obesitas», zegt professor en obesitas-specialist Bart Van der Schueren aan VRT NWS. De professor is ervan overtuigd dat mensen met ernstig overgewicht en obesitas ook recht hebben op het medicijn, net om diabetes type 2 te kunnen vermijden.
«De indruk mag niet gewekt worden dat Ozempic een wondermiddel is», legt dr. Karolien Van De Maele uit in De Standaard. Van De Maele maakt deel uit van het obesitas team van het UZA. «Dit is een toevoeging, geen vervanging. Je moet in de eerste plaats je levensstijl, eetgewoonten en beweegpatroon aanpassen. Mensen zeggen op de eerste consultatie: ‘Ik wil die spuit’. Zo werkt het niet.»
Professor Bruno Lapauw, endocrinoloog in het UZ Gent, treedt zijn collega’s daarin bij. «Ik ben altijd zeer kritisch geweest over de gemedicaliseerde aanpak van obesitas», zegt hij in De Standaard. «Maar we kunnen niet anders. Obesitas is een epidemie die alleen maar erger wordt en die veel leed en kosten meebrengt. Hoog tijd om in te grijpen.»
Wat zijn de bijwerkingen van Ozempic?
Elk medicijn heeft zijn bijwerkingen, zo ook Ozempic. Gebruikers klagen over misselijkheid en uitdroging. «Ik was één van die mensen die zo ziek waren dat ik niet meer met mijn zoontje kon spelen», verklaarde comedian Amy Schumer al. Daarnaast kunnen gebruikers ernstige diarree hebben of zodanig geconstipeerd geraken dat ze in het ziekenhuis belanden. In zeldzame gevallen kan de medicatie het risico op alvleesklierontsteking verhogen. En dat is misschien nog niet het hele verhaal. Het Europees Geneesmiddelenagentschap EMA is een onderzoek gestart naar vermageringsgeneesmiddelen Ozempic, Saxenda en Wegovy. Deze geneesmiddelen worden gelinkt aan zelfmoordgedachten en zelfbeschadiging.
Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op www.zelfmoord1813.be.
Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be